Czy można zerwać z bankiem umowę kredytową we frankach?

„Umów należy dotrzymywać” – tak brzmi jedna z głównych zasad polskiego prawa cywilnego, która swoje korzenie wywodzi z czasów prawa rzymskiego (łac. pacta sunt servanda). Pomimo, że nie została ona wpisana wprost do kodeksu cywilnego, to jej obowiązywanie należy wyinterpretować z art. 471 k.c., stanowiącym o odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego, oraz z art. 357 (1) § k.c. zawierającego klauzulę rebus sic stantibus – wyjątek od zasady pacta sunt servanda.

Umowa kredytu jest długoterminowym stosunkiem prawnym, gdyż jest zwykle zawierana na co najmniej kilkanaście lat. W przypadku nieważności tej umowy, obok kwestii rozliczeń między stronami, pojawia się druga kwestia dotycząca zasadności dalszego jej wykonywania. Wskazać należy, że zasada „umów należy dotrzymywać” dotyczy jedynie ważnych zobowiązań, a w przypadku nieważności umowy kredytu spełniane na rzecz banku świadczenia kredytobiorcy nie znajdują podstawy prawnej, przez co może on zaprzestać spłaty kredytu. Jednakże bank w tej sytuacji, z bardzo dużą dozą prawdopodobieństwa, domagał się będzie dalszego wykonywania umowy, uznając ją za ważną i w pełni skuteczną.

Zaprzestanie spłat kredytu zostanie potraktowane przez bank jako podstawa do naliczenia odsetek karnych wynikających z umowy, a następnie do wypowiedzenia umowy kredytu i postawienia niespłaconego kapitału w stan natychmiastowej wymagalności. Jednocześnie informacje o zadłużeniu kredytobiorcy zostaną przekazane przez bank do Biura Informacji Kredytowej i Rejestru Bankowego, co uniemożliwi lub znacznie utrudni pozyskanie innego kredytu. Następnie bank wystąpi z powództwem o zapłatę przeciwko kredytobiorcy, gdzie podstawą określenia wysokości roszczenia będzie wystawiony samodzielnie przez bank wyciąg z ksiąg bankowych. W obecnym stanie prawnym nie jest on podstawą do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, jednak sąd ma możliwość wydania w jego oparciu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym – co w sprawach frankowych, pomimo powszechnej wiedzy o wadliwości umów, może ciągle się zdarzyć. Bierność pozwanego może spowodować uprawomocnienie się nakazu zapłaty, który korzysta z powagi rzeczy osądzonej i po zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności staje się podstawą do prowadzenia egzekucji komorniczej. 

W toku postępowania przed sądem sąd z urzędu powinien zbadać ważność umowy kredytu. W przypadku uznania przez sąd nieważności umowy, powództwo o zapłatę zadłużenia obliczonego na jej podstawie zostanie oddalone. Jednakże banki, mając wiedzę o wadliwości umowy, coraz częściej składają roszczenia ewentualne o zapłatę wypłaconego kredytobiorcy kapitału, a także próbują domagać się od kredytobiorcy wynagrodzenia za jego udostępnienie. W przypadku wytoczenia powództwa przez kredytobiorcę kwestionującego ważność umowy kredytu, postępowanie zainicjowane przez bank o zapłatę kwoty obliczonej na podstawie nieważnej umowy powinno zostać zawieszone na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.

W sytuacji, gdy kredytobiorca pozwał bank o ustalenie nieważności umowy kredytu, możliwe jest po uprawdopodobnieniu roszczenia uzyskanie zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku spłaty rat w toku procesu. Na temat uzyskania zabezpieczenia pisaliśmy już na naszym blogu https://walkaofranka.pl/wniosek-o-zabezpieczenie/. Uzyskaliśmy również na rzecz naszych Klientów postanowienia w tym przedmiocie:https://walkaofranka.pl/nasz-klient-nie-musi-juz-splacac-rat-w-toku-procesu-tak-brzmi-postanowienie-o-udzieleniu-zabezpieczenia/. (i tu dodać te dwa co nie zostały wstawione – te dwie notki z numerami 00 i 01). 

Samodzielne zaprzestanie spłaty kredytu przez kredytobiorcę podczas procesu może mieć negatywne konsekwencje w przypadku, gdy sąd uzna umowę za ważną i wykonalną, po wyeliminowaniu z niej klauzul abuzywnych (tzw. odfrankowanie). W powyższym przypadku, umowa nadal obowiązuje, a co do niezapłaconych przez rat – oczywiście w mniejszej wysokości niż obliczonych przed odfrankowaniem umowy – kredytobiorca pozostaje w zwłoce z wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami.

Nie czekaj, skorzystaj z przycisku poniżej i wyślij nam umowę do bezpłatnej i niezobowiązującej analizy.